Bí quyết đề trẻ thèm ăn thoát suy dinh dưỡng

Có mấy loại vitamin cho trẻ?

Dựa vào tính chất hòa tan trong nước hay dầu mà các vitamin được xếp thành 2 nhóm: vitamin tan trong dầu (vitamin A, D, E, K…) và vitamin tan trong nước (vitamin nhóm B như B1, B2, B3, B5, B6, B8, B9, B12 và vitamin C). 

Tuỳ theo giới và giai đoạn phát triển của cơ thể, nhu cầu vitamin rất khác nhau. Vì thế việc lựa chọn thuốc bổ sung vitamin không đơn giản. Sự thiếu hụt vitamin do nhiều nguyên nhân và đồng thời có thể thiếu nhiều loại vitamin cùng một lúc. Do vậy, trong điều trị cần phải tìm nguyên nhân và phối hợp nhiều loại vitamin khác nhau.
Do cơ thể không thể tự tổng hợp được vitamin cho trẻ (ngoại trừ khi tắm, phơi nắng thích hợp để biến tiền vitamin D thành vitamin D), nên ta phải ăn uống đầy đủ và cân bằng dưỡng chất để được cung cấp đủ vitamin hàng ngày, có thể sử dụng kẹo gấu vitamin để bổ sung vitamin cho trẻ.

Thiếu vitamin cho trẻ và khoáng chất

Trẻ sẽ chậm lớn, mắc một số bệnh. Chẳng hạn thiếu vitamin A có thể gây bệnh ở mắt, nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa. Thiếu vitamin B1 dễ bị phù, viêm các dây thần kinh, suy tim. Thiếu vitamin C, trẻ có thể chảy máu dưới da và niêm mạc, giảm sức đề kháng của cơ thể với bệnh tật, đặc biệt là các bệnh nhiễm khuẩn…

Thừa vitamin cho trẻ nhỏ cũng có thể gây nguy hiểm cho trẻ 

Thừa vitamin A có thể gây ngộ độc làm tăng áp lực nội sọ dẫn đến trẻ bị nôn nhiều, đau đầu, ảnh hưởng đến sự phát triển xương làm trẻ chậm lớn, rối loạn thần kinh. Thừa vitamin B6 có thể dẫn tới viêm đa dây thần kinh, giảm trí nhớ, giảm tiết prolactin. Thừa vitamin D có thể làm trẻ chán ăn, mệt mỏi, nôn, dày màng xương, có trường hợp bị thiểu năng. Bổ sung vitamin D quá nhiều có thể gây suy thận và tử vong rất nhanh…

Nguyên nhân trẻ suy dinh dưỡng

• Do dinh dưỡng: Nuôi trẻ không đúng phương pháp khi mẹ thiếu hoặc mất sữa, cho trẻ ăn bổ sung không đúng cả về số lượng và chất lượng, nguyên nhân quan trọng nhất hay gặp là do bà mẹ thiếu kiến thức dinh dưỡng hoặc không có thời gian chăm sóc con cái.
• Do ốm đau kéo dài: Trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa nhiều lần, biến chứng sau các bệnh viêm phổi, sởi, lỵ…
• Do thể tạng dị tật: Trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, các dị tật sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh.
• Do điều kiện kinh tế xã hội: Suy dinh dưỡng là một bệnh của nghèo nàn và lạc hậu, có liên quan đến kinh tế, văn hóa, dân trí. Đây là mô hình hệ bệnh tật đặc trưng của các nước đang phát triển.

Muốn biết trẻ có bị suy dinh dưỡng hay không các bà mẹ cần phải theo dõi cân nặng thường xuyên cho trẻ trên biểu đồ phát triển. Nếu thấy 2-3 tháng liền trẻ không tăng cân cần phải đưa trẻ đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân.

Dấu hiệu trẻ suy dinh dưỡng

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thấy con vui chơi bình thường mà không thường xuyên theo dõi cân nặng của con là một sai lầm dẫn đến việc không phát hiện ra con mình đang bị suy dinh dưỡng.

• Không lên cân hoặc giảm cân
• Teo mỡ ở cánh tay, thịt nhẽo.
• Teo nhỏ: mất hết lớp mỡ dưới da bụng.
• Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu.
• Ăn kém, hay bị rối loạn tiêu hóa: ỉa phân sống, ỉa chảy hay gặp.
• Chậm tăng cân, đứng cân hoặc sụt cân
• Trẻ chậm phát triển vận động.
• Trẻ thường biếng ăn, ăn ít, môi xanh, niêm mạc mắt nhợt nhạt, hay buồn bực,ít vui chơi, kém linh hoạt

Thể nặng: Có phù hoặc teo đét, có thể biểu hiện của thiếu vitamin gây quáng gà, khô giác mạc đến loét giác mạc. Hiện nay thể nặng rất hiếm gặp.

Theo tiêu chuẩn 

cân nặng/tuổi người ta chia trẻ suy dinh dưỡng làm 3 độ:

• Suy dinh dưỡng Độ I: Trọng lượng còn 90% so với tuổi
• Suy dinh dưỡng Độ II: Trọng lượng còn 75% so với tuổi
• Suy dinh dưỡng Độ III: Trọng lượng còn dưới 60% so với tuổi.

Thực đơn cho trẻ suy dinh dưỡng phục hồi nhanh chóng

Không rõ trẻ nhà bạn là trai hay gái nhưng thông thường cân nặng của trẻ giai đoạn 11 tháng là:
- Trẻ trai: từ 7,9kg đến 12kg, trung bình là 9,9kg
- Trẻ gái: từ 7,2 kg đến 11,3 kg, trung bình là 9,2kg.
Trẻ nhà bạn nếu là trẻ trai thì đã có biểu hiện của suy dinh dưỡng độ 1, còn bé là trẻ gái thì cân nặng là bình thường thấp, với cân nặng này nếu trẻ vấn không được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng thì rất dễ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng sớm. BẠn có thể truy cập vào chuyên mục này của chúng tôi với bài viết “ Làm gì khi trẻ biếng ăn” để biết thêm những thông tin cần thiết liên quan đến vấn đề của trẻ nhà bạn.
Một số chú ý trong thực đơn cho trẻ 8 đến 12 tháng suy dinh dưỡng độ 1 hoặc có nguy cơ bị suy dinh dưỡng là:
1/ Hốn hợp sữa dầu ăn: tỉ lệ pha trong 1000ml.
- Sữa bột tách bơ: 70g
- Dầu ăn: 25g
- Đường: 60g
- Nước cháo loãng vừa đủ: 1000ml
Hoà hỗn hợp trên vào nước cháo loãng ấm (30 – 40OC) cho tan hết sau đó đun sôi cho trẻ ăn làm 7 đến 8 bữa. Tuỳ thuộc vào mẹ trẻ có đủ sữa không mà bạn có thể pha chế cho trẻ thêm số bữa sữa ăn cho thích hợp, xen kẽ với những bữa bú mẹ.
2/ Cụ thể: Bạn có thể tham khảo giờ ăn và thức đơn cho trẻ như sau:
- 6h : Hốn hợp sữa dầu pha theo tỉ lệ trên trong 200ml nước cháo.
- 9h, 17 h : Bột thịt, hoặc tôm, cá, trứng, cua thay đổi:
Gồm: Bột hỗn hợp 30 – 40 g; thịt nạc hoặc tôm, hoặc cua, hoặc cá nghiền nát 30 g; rau xanh 20g; Dầu hoặc mỡ 7g ( 1 thìa cà phê); 200ml nước
- 12h : Hỗn hợp sữa dầu: 200ml
- 14h : Hoa quả: Chuối, hồng xiêm, 1 quả hoặc 1 miếng.
- 20h : Hoa quả chín nghiền nát hoặc nạo thìa.
- Cho trẻ bú mẹ kể cả ban đêm, khi trẻ ngủ.
3/ Những việc cần chú ý:
- Tiếp tục cho trẻ bú mẹ, thời gian bú kéo dài 18 – 24 tháng.
- Trẻ phải được vệ sinh, tắm rửa sạch sẽ.
- Trẻ nên được tắm nắng thường xuyên vào buổi sáng, phòng ở phải thoáng mát về mùa hè, đầy đủ ánh sáng, ấm áp về mùa đông.
Bạn cũng có thể cho trẻ dùng thêm các loại thuốc bổ sung vitamin, kích thích ăn cho trẻ, nhưng chỉ trong giai đoạn 2 tuần, không nên dùng kéo dài như